‘Smeer je goed in!’ Dit is het adagio van menig dermatoloog en plastisch chirurg. Maar waarom is het zo belangrijk? En betekent goed insmeren hetzelfde als veel insmeren? Welke techniek is best? Welk product is goed? Met de zomer in het verschiet geven we je graag wat extra info.
Waarom insmeren?
Zonnebrandcrème vormt een barrière tussen de huid en het zonlicht. Meer bepaald biedt het bescherming tegen de UV-straling in het zonlicht. UV staat voor Ultra Violet. Dit zijn stralen van het licht die we niet kunnen zien met het menselijke oog. Ze bezitten meer energie dan zichtbaar licht en kunnen daarom ook dieper doordringen in onze huid. Hoeveel UV-straling onze huid bereikt, is afhankelijk van waar op de wereld je je bevindt, het seizoen, de bewolking, het tijdstip van de dag, de ozonlaag, … Het is dus logisch dat je rond het middaguur op een zonnige zomerdag in Centraal Afrika meer UV-straling zal absorberen dan op een regenachtige herfstmiddag in België.
Wist je dat zonnebrand oplopen als kind een belangrijke voorspeller is voor de ontwikkeling van melanoom op latere leeftijd?
Als UV-straling in onze huid dringt, beschadigt het op die plek onze cellen en ons DNA. Dit leidt tot zonnebrand, pigmentatie, photo-aging (versneld verouderen van onze huid) en vorming van huidtumoren. Het zal je dan ook niet verbazen dat onze neus, oren, voorhoofd, voeten en andere plaatsen die veel zon vangen het meest kwetsbaar zijn.
Hoeveel insmeren?
Voor een goede bescherming zou je 2 mg per vierkante centimeter moeten smeren. Studies tonen aan dat mensen echter veel minder dik smeren, typisch tussen de 0.5 en 1.5 mg/cm2. Best smeer je je om de 2 uur helemaal in en start je 15 minuten vóór je naar buiten gaat. Neem hiervoor de tijd. Uit studies blijkt dat we onze neus gewoonlijk goed insmeren maar onze slapen en onze oren vaak veel minder of helemaal niet. Denk hier ook aan als je kinderen insmeert.
Welke SPF?
SPF staat voor Sun Protection Factor en is een maatstaf voor de beschermingsgraad tegen UV-stralen. Het spreekt voor zich dat SPF30 beter beschermt dan SPF15 maar het is niet zo dat dit dubbel zoveel is.
SPF15 biedt 93,3% bescherming SPF30 biedt 96,6% bescherming SPF50 biedt 98% bescherming 100% bescherming bestaat niet!
De term ‘sunblock’ is dan ook misleidend. Een vermelding van meer dan SPF50 of 50+, is in belangrijke mate marketing. Dit betekent dus ook dat je met SPF15 je huid al goed kan beschermen, op voorwaarde dat je de instructies van de fabrikant i.v.m. frequentie en dikte van insmeren nauwgezet volgt. Het is bijvoorbeeld veel beter om een product met SPF15 goed en frequent aan te brengen - minimaal elke 2 uur- dan een product met SPF50 maar om de 4 uur aan te brengen.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat SPF alleen info geeft over de bescherming tegen UVB-stralen, níet tegen UVA-stralen.
De 'B' in UVB staat voor burn of verbranden De 'A' in UVA staat voor aging of verouderen
Dat betekent dat een SPF wel bescherming biedt tegen verbranden, maar bijvoorbeeld niet tegen het verouderen van de huid.
Welke zonnebrandcrème?
Zonnebrandcrèmes werken over het algemeen met een fysische of chemische UV-filter. Fysische filters liggen meer op de huid en blokkeren zo de UV-stralen. Chemische filters dringen in de huid en verhinderen zo dat UV-stralen diep kunnen doordringen. Voor mensen met een gevoelige huid kunnen deze chemische filters soms meer irriteren. Belangrijk om consistent gebruik te stimuleren, is dat het product dat je gebruikt voor jou aangenaam aanvoelt. Als dat niet het geval is, zal je onbewust minder frequent en minder dik smeren en is de werking uiteraard ook minder.
Test aankoop vergeleek recent een hele reeks producten. De resultaten zijn te vinden onder https://www.test-aankoop.be/gezond/dagelijkse-verzorging/geteste-producten/test/zonnecreme/resultaten. Uit de studie blijkt dat de duurdere producten zeker niet altijd de beste zijn. Drie producten boden tijdens de test niet de bescherming die ze beloofden.
Verder adviseren we om op te letten met producten die zeggen waterproof of waterresistent te zijn. Het klopt dat ze een langere en betere bescherming bieden in het water, maar dit is niet absoluut en zeker niet eindeloos. Het is dan ook een goed idee om je elke keer opnieuw in te smeren als je uit het water komt. Hetzelfde geldt na het spelen in het zand. Zand schuurt op de huid en wrijft zo ook de zonneproducten af.
Is zonnebrandcrème smeren voldoende om je te beschermen tegen de zon?
Neen! Zonnebrandcrème is een deel van onze bescherming tegen UV-stralen. Rechtstreeks contact vermijden blijft de belangrijkste maatregel.
Blijf zoveel mogelijk in de schaduw, beperk je blootstelling aan UV-stralen; zeker tussen 10 uur ’s ochtends en 14 uur ’s namiddags.
Draag beschermende kledij (hoed, lange mouwen, lange broek, zonnebril).
Gebruik dagelijks een product met SPF15. Verschillende dagcrèmes bevatten al deze SPF. Zet de tube naast jouw tandenborstel om er een routine van te maken.
Als je meer tijd in de zon spendeert, gebruik dan minstens een SPF30.
Breng de zonnebrandcrème aan 15 minuten voor je naar buiten gaat.
Smeer je regelmatig opnieuw in. Minimaal om de 2 uur, maar ook na het zwemmen of wanneer je hevig zweet.
Een fijne zomer gewenst!
Dr. Margot Den Hondt & Dr. Nicholas Wilssens
